Begin 2015 kom ik voor het eerst bewust in aanraking met de term reflecteren. Dit door mijn opleiding tot senior professional organizer bij de School voor Organizing. Ik moet reflectieverslagen invullen. Dat ben ik niet gewend. De opleiding motiveert het als volgt: ‘Door te reflecteren word je je meer bewust van je leerervaringen. Je kunt beter conclusies trekken, beslissen wat je gaat inzetten in nieuwe situaties en hier ook werkelijk aan werken met het reflectieverslag als reminder.’
Door: Anneke Dijkstra
Wat is reflecteren?
Reflectie is het gestructureerd terugblikken op en nadenken over het eigen handelen. Ik maak kennis met het model van Korthagen om het reflecteren te structuren, naar analogie van de leercyclus van David Kolb. Door de vijf stappen te doorlopen blijf je niet hangen in de ervaring, maar trek je er lering uit.
Is reflecteren nuttig?
Heeft het nut, dat reflecteren? Puur op mijn gevoel afgaan heeft mij tot dan toe in mijn organizingpraktijk veel ervaring opgeleverd. Maar na al die indrukken was ik wel toe aan bezinning. Eerder nam ik niet de tijd en ruimte om achterom te kijken. Nu wel.
Tijdens de opleiding ben ik mij ineens heel bewust van hoe het volgens de theorie zou moeten. Ik voel me bewust onbekwaam. Maar het levert ook wat op. Een klant zegt regelmatig haar afspraken af. Soms ook heel kort van tevoren. Vanuit het hier-en-nu vind ik dat ik dit moet bespreken met haar. Ik heb echter niet helder wat ik wil zeggen en kom in de gekke situatie terecht waarbij de klant mij gaat vragen waar ik mee zit!
Door hierop te reflecteren kan ik het een volgende keer wél onder woorden brengen. Het levert een verrassend open gesprek op. De klant voelt zich gesteund en erkend in een situatie waarop ze niet heel veel invloed heeft. Dit is juist waarom ze mijn hulp heeft ingeschakeld. Na dit gesprek kan ik mijn klant beter begeleiden en heb ik ook mijn eigen grenzen leren stellen.
Reflecteren is… jezelf leren kennen
Een jaar later is reflecteren mijn tweede natuur geworden. Ik doe niet anders, soms tot vervelens toe. Maakt het mij sterker? Ja, als ik het goed doe. Als ik ontevreden ben na een sessie niet. Dan ben ik meer aan het oordelen over mezelf, en slaat soms ineens die twijfel toe, doe ik het allemaal wel goed genoeg?
Door te reflecteren heb ik mezelf leren kennen: een organizer die met haar opgeruimde doortastende manier van werken anderen kan helpen. Die kracht hoef ik niet los te laten. Nog steeds volg ik mijn gevoel, maar ik weet nu waarom. Wil je meer weten, neem dan gerust contact met mij op. Ik deel graag mijn ervaringen met je.
Anneke Dijkstra, anneke@burostipt.com